گزارش خاتون یار؛
سمن راز پنهان توسعه کشور
به گزارش خاتون یار، شروع هفته تشکل ها و مشارکت های اجتماعی بهانه ای شد تا به ظرفیت عظیم گروههای مردمی در مدیریت بخش های مختلف کشور اشاره نماییم.
به گزارش خاتون یار به نقل از مهر، بنا به درخواست سازمان های مردم نهاد در همایش مشترک دولت و تشکل های اجتماعی، با پیشنهاد وزارت کشور و تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی ۲۲ مردادماه با عنوان روز تشکل ها و مشارکت های اجتماعی نامگذاری شد. بنظر می رسد هدف از این نام گذاری، نزدیک کردن دولت به سازمان های مردم نهاد و تاکید بر نقش تشکل ها در پیشبرد امور و توسعه کشور است. نام گذاری یک روز به نام روز تشکل ها و مشارکت های اجتماعی، گامی کوچک در جهت قدردانی از همراهی افراد نیک اندیشی است که با دستان پرمهرشان دنیا را تبدیل به مکان بهتری به منظور زندگی همه افراد می کنند و بدین سان کژی ها هر روز کم رنگ تر می شود. در تعریف مسئولیت اجتماعی دو بحث مسئولیت اجتماعی فردی و مسئولیت اجتماعی گروهی قابل تأمل است. مسئولیت اجتماعی فردی در مقایسه با مسئولیت اجتماعی گروهی مفهومی جدید است اما قدمتی برابر با سخن امیرالمومنین «آن چیز که برای خود نمی پسندی برای دیگران هم مپسند» دارد. مسئولیت اجتماعی فردی اساس مسئولیت اجتماعی گروهی است چونکه یک اجتماع از افراد تشکیل شده است و درنتیجه فرهنگ مسئولیت اجتماعی را مشخص می کند. با این که چندی است دولتمردان فعلی برای حل مشکلات جامعه از مردم کمک می خواهند و بارها ذکر کرده اند دولت به تنهایی قادر به حل همه کمبودهای جامعه نیست ولی هنوز پس زمینه هایی در ضمیر ما ایرانی ها وجود دارد که همه امور باید به دست دولت حل شود. بنابراین برخی براین باورند که مردم نهایتا در انتخابات شرکت نمایند و بعد از آن منتخبین امورات را اداره کنند. در صورتیکه وقتی نگاهی به کشورهای جهان بیندازیم، کشورهایی موفق تر هستند که زمینه مشارکت مردم را در همه امور آماده کرده اند. گرچه قدمت انجمن هایی که در دنیا کارهای داوطلبانه انجام می دادند به گذشته های دور بر می گردد ولی بنظر می رسد در سال ۱۸۶۳ نخستین سازمان غیردولتی یعنی صلیب سرخ تأسیس شد. حرکت های مردمی در زمان وقوع حوادث همچون مشارکت های مردمی زبانزد است امان قرایی مقدم از جامعه شناسان کشور در این خصوص به خبرنگار مهر اظهار داشت: اصل جامعه بر مبنای مشارکت مردمی است. اگر مردم مانند ماشین باشند و هرکس کار خودش را بکند این جامعه خواهد نمود. وی افزود: مردم باید مثل اعضای بدن و سلول ها باشند که باهم در ارتباط هستند. اوایل انقلاب با عنایت به راه اندازی شوراهای محلی و روستایی و بهداری ها و جهاد سازندگی این مشارکت بسیار زیاد بود و هم اکنون کمرنگ شده است. حرکت های مردمی خودجوش بویژه در زمان وقوع حوادث طبیعی، همچون مشارکت های مردمی زبانزد است.
به اعتقاد وی در ایران هم سال ها قبل مؤسسات خیریه از سوی مساجد، تکایا، هیأت های مذهبی، صندوق های قرض الحسنه، انجمن های اسلامی و زورخانه ها نقش تشکل های مردم نهاد را ایفا می کردند و بعداً اتحادیه های صنفی نظام های مهندسی، پزشکی، پرستاری و غیره هم به وجود آمد. قرایی مقدم می گوید تشکل های اجتماعی تحت عناوینی چون جمعیت، انجمن، کانون، مرکز، گروه، خانه، مؤسسه فعالیت خویش را شروع کردند و این تشکل ها در بعضی از امور جامعه به بالا بردن سطح رفاه قشرهای محروم یا به صورت دسته جمعی برای بالابردن سطح آگاهی، پشتیبانی از بیماران، معتادان، بیمارهای خاص و ده ها مورد دیگر کمک کردند. وی افزود: ازاین رو در یک نظام مردم سالاری معنای مشارکت بر سرنوشت خویش منحصر به شرکت در انتخابات و تعیین یک نماینده و یا یک رئیس جمهور نیست؛ بلکه مفهوم اصلی آن، اینست که باید همه شهروندان در همه عرصه ها مشارکت داشته باشند. این جامعه شناس معتقد است: از عرصه های سیاسی و تشکیل احزاب گرفته تا عرصه های اجتماعی چون بهبود وضعیت محیط زیست و گردشگری، از کوشش برای دسترسی به قدرت گرفته تا کمک به درمان سلامت بخصوص کمک به بیماران خاص، از تشویق مردم به رعایت حقوق بشر گرفته تا رعایت حقوق حیوانات، از تدوین حقوق شهروندی گرفته تا اجرای همه حقوق شهروندی همه و همه نشان از نقش مهم مردم در مدیریت کشور است. مشارکت می تواند محرک خیلی از عوامل رشد دهنده و توسعه دهنده کشور باشد محمدمراد بیات، جامعه شناس در گفتگو با خبرنگار مهر در ارتباط با مشارکت های مردمی اظهار داشت: مدل توسعه یافتگی در جوامع جدید، متمرکز روی مشارکت های مردمی است. این مشارکت ها در چارچوب نهادهای مدنی یا ngo ها شکل می گیرد که هرکدام در بخش های مختلفی همچون اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غیره ایفای نقش می کنند. وی افزود: این مشارکت می تواند محرک خیلی از عوامل رشد دهنده و توسعه دهنده کشور باشند. بعنوان نمونه تشکل های مردمی در همین ایام محرم را درنظر بگیرید. هیئت هایی که وجود دارند توانستند نهضتی را بیشتر از ۱۴۰۰ سال سرپا نگه دارند. این هیئت ها نه حکومتی و نه وابسته به جای خاصی است بلکه توسط مردم این فرهنگ به صورت مستمر از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کرده است و همان شور را حفظ نموده اند. میتوان گفت بنیانگزار مشارکت های مردمی در جهان مسلمانان هستند. بیات افزود: در سایر حوزه ها مثل هنر، میتوان خانه هنرمندان، خانه سینماگران، عکاسان و غیره را نام برد که همه می توانند نقش مهمی در پیشبرد برنامه ها داشته باشند. در حوزه محیط زیست هم همین وضعیت را داریم. وی در مورد حوزه اقتصادی اشاره کرد: تشکیل تعاونی ها که در قانون اساسی هم آمده است می تواند نقش مهمی در سرمایه گذاری های خرد و کلان و راه اندازی موتور اقتصادی ایفا کند. همینطور اتاق های بازرگانی در بخش خصوصی با کشورهای مختلف در بحث واردات و صادرات فعالیت می نمایند. بیات اشاره کرد: وجود این تشکل های مردمی سبب می شود آخرین اطلاعات را در اختیار هم بگذارند و این هم اندیشی ها و همگرایی ها، یک هم افزایی ملی را شکل می دهد. ازاین رو اگر بخواهیم بگوییم در دنیای امروز مدل توسعه یافتگی به چه صورت است، مدل توسعه یافتگی در قاعده جامعه و نه لزوماً در هرم جامعه شکل می گیرد. این قاعده جامعه متشکل از همین تشکل ها، نهادهای مدنی و گروههای مردمی است. این جامعه شناس تصریح کرد: نهادهای مردمی می توانند مجموعه مطالبات خردمندانه جامعه را جمع بندی و از مدیران مطالبه کنند. و این پاسخ دادن ها یک عقلانیت را در جامعه به وجود می آورد. بیات اظهار داشت: مدیران و دولتمردان می توانند سیاستگذاری ها و برنامه های خویش را با عنایت به بهره برداری از همین ظرفیت نهادهای مردمی اعمال کنند. باید تذکر داد اعمال کردن و نظارت با دخالت کردن متفاوت می باشد. ازاین رو این کارکردهای پرارزش یک افق بزرگ برای ما به سمت توسعه یافتگی با بهره گیری از این ظرفیت مردمی شکل می دهد. بیات در پاسخ به سوال عملکرد ایران در بکارگیری از نیروهای مردمی اظهار داشت: در بسیاری از جاها حرکت کردیم و در بعضی قسمت ها کندی داشتیم. نمونه بارزی که عرض کردم در ساختار هیئات و موکب ها ما حرف برای گفتن داریم. ولی در بخشی مثل اقتصاد چون همواره پول نفت وجود داشته، نتوانستیم به شکل صحیح از بستر مردمی بهره برداری نماییم. در حوزه فناوری های نو حرکت های خوبی انجام شده و انواع انجمن ها و نهادها که در این عرصه فعال می باشند قابل رؤیت است. انجمن آی تی ایران، انجمن پرداخت ایران، انجمن اینترنت اشیا ایران و غیره از این دست نمونه ها است.
مشارکت مردم پس از جنگ گرفتار تزلزل شد و اختصاصی سازی به جای خصوصی سازی و انتفاعی سازی به جای غیرانتفاعی سازی نشست مهدی عبودتیان مشاور رئیس جمهور در امر مردمی سازی دولت اظهار داشت: الگوی حکمرانی در هر کشوری متفاوت می باشد و الگوی حکمرانی در کشور ما هم متناسب با پیشینه، سلیقه، عقبه و فرهنگ کشور است اما نمی توانیم ادعا نماییم این الگو بی هیچ اشتباهی پیش می رود. وی افزود: مقدمه قانون اساسی که هدف از حکومت را رشد دادن مردم به سمت هدف الهی به منظور فراهم شدن زمینه شکوفایی استعدادها با مشارکت فعال و عناصر همه اجتماع عنوان کرده است. قانون اساسی باید زمینه چنین مشارکتی را برای همه اجتماع فراهم سازد. عبودتیان اشاره کرد: امام خمینی (ره) برپایه منطق حکمرانی خود الگوی نظام جمهوری اسلامی را به همه پرسی گذاشتند و پس از رای گیری پیامی به این مضمون دادند که «امروز را که روز فتح، ظفر و روز آغاز امامت و امت است، روز جمهوری اسلامی معرفی می کنم». به امام (ره) گفتند محله ها نا امن و بی سواد زیاد است اما همه این ها با مشارکت های مردمی حل شد. وی اظهار داشت: امام (ره) تا آغاز جنگ، ۱۶ نهاد آحادی ایجاد و زمان جنگ مردم را هم دعوت کردند؛ چونکه صرفا ارتش پاسخگوی امور دفاعی نبود. طوری که حتی خانم ها هم پای کار آمدند و از امکانات پزشکی و بیمارستانی تا فرزندان خویش را در خدمت جنگ و جبهه گذاشتند. عبودتیان افزود: این مسیر پس از جنگ گرفتار تزلزل شد و اختصاصی سازی به جای خصوصی سازی و انتفاعی سازی به جای غیرانتفاعی سازی نشست. آخرین مشکل که با مشارکت مردم رفع شد کرونا بود که در حوزه اقتصاد و سلامت باز هم مردم وارد میدان شدند و ماسکی که قرار بود قیمت آن تا ۲۰۰ هزار تومان برسد را با کار جهادی به ۶۰۰ تومان رساندند. مشاور رئیس جمهور در امر مردمی سازی دولت اشاره کرد: الگوهای مردمی سازی در حکمرانی هنوز در کشور مستقر است اما آیا شرایط کشور و مردم در پذیرش مسئولیت خویش را که حقشان است دارند و چقدر مردم خویش را مسئول می دانند؟ چقدر حلقه های میانی فعالند؟ چقدر حاکمیت حاضر است فعالیت خویش را به گروههای مردمی واگذار کند و خود نظارت داشته باشد؟ وی ادامه داد: تصدی گری نهادهای اجرایی یکی از آفات کشور دانست و نرم افزار مردمی سازی باید در ذهن حکمران مستقر باشد. عبودتیان اظهار داشت: کار تشکل های اجتماعی مستحب، فوق برنامه و کار سازمانی نیست بلکه کار اصلی و رویکرد امام و رهبری است. تنها راه نجات بخش، حضور حداکثری مردم در میدان است و تنها در این صورت است که می توانیم بگوییم الگوی حکمرانی در کشور موفق عمل کرده است.
تشکل ها در صورت تقویت و توانمندسازی می توانند همچون بال های مشورتی و اجرایی به یاری نظام بشتابند عادل مهری مدیرکل دفتر دانش پژوهان و تشکل های شاهد و ایثارگر اشاره کرد: مشارکت های مدنی و اجتماعی نخستین گام تمرین دموکراسی و احترام به عقاید دیگران در عین کنار هم زیستن است. نقشی که نهادهای مدنی به صورت عام و سازمان غیردولتی (ngo) به صورت خاص در افزایش مشارکت های اجتماعی شهروندان ایفا می کنند نه تنها غیرقابل انکار؛ بلکه بی بدیل است. داوطلبانه بودن فعالیت در تشکل ها نشان از خصلت والای انسانی فعالین این بخش دارد که با صرف زمان زندگی خود در راه اعتلا اهداف تشکل و یاری رساندن به همنوعان برترین دلیل انسانیت را به نمایش می گذارند. وی ادامه داد: در دنیای امروز تشکل ها یا سازمانهای مردم نهاد از جایگاه ویژه ای در جریان تصمیم سازی در سطح ملی و بین المللی برخوردار می باشند و دامنه نفوذ آنها از عرصه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تا امور بشردوستانه گسترش یافته و به مشورت دهی، تدوین برنامه و تأثیرگذاری در مذاکرات رسمی دولت ها در زمینه های مختلف رسیده است. مهری افزود: تشکل ها در صورت تقویت و توانمندسازی می توانند همچون بال های مشورتی و اجرایی به یاری نظام بشتابند و توانایی های کشور را از سمت تصدی گری به سمت مدیریت کلان سوق دهند. سازمان های مردم نهاد یا همان NGO بهترین ابزاری هستند که می توانند اطلاعات را از جزئی ترین اجزای جامعه دریافت و سپس ساماندهی و طبقه بندی کنند و در اختیار مسؤلان جهت برنامه ریزی و تصمیم گیری قرار دهند. وی اظهار داشت: این سازمان ها به سبب استقلال منابع مالی و انسانی، تصمیم گیری سریع و به دور از بوروکراسی اداری، انعطاف پذیر بودن و خود پدیداری، کارآمدی رو به رشد دارند و با تاکید بر همیاری مردم تقویت جامعه مدنی را اصل حاکم بر فعالیت خود قرار داده اند و به این لحاظ یکی از اساسی ترین شاخصهای توسعه انسانی به شمار می روند.
پیشرفت نظام مقدس جمهوری اسلامی مرهون خدمات جهادی، تخصصی و مردم پایه است علی محمد قادری معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی کشور اظهار داشت: ظهور انقلاب اسلامی در افق حکمرانی و نقد و نقض فکری، فرهنگی و عملی مکاتب فلسفی غرب و شرق، امیدها را در دل حق جویان عالم روشن کرد و ارکان حرکت اجتماعی یعنی مکتب، امام و امت در ظهور و بروز نظام و دولت اسلامی و امتداد سیر آن تا تمدن نوین اسلامی مبتنی بر اراده الهی و خواست مردم شکل گرفت. وی ادامه داد: در این میان نقش بی بدیل مردم بعنوان نقش محوری و اساسی و نه شعارگونه غربی در تبیین نقشه راه امامین انقلاب اسلامی ترسیم شد. در نظامی که مردم ولی نعمتان آن هستند و حاکمان واقعی و شرکای حکمرانی محسوب می گردند. بدیهی است هر جا که امورات مردمی شد، کارها از جنگ و تحریم تا انتخابات، بحران های طبیعی، صدمه های اجتماعی و سلامت و بهداشت و غیره به سرانجام رسید. هر کجا از مردمی شدن فاصله گرفتیم و رکن رکین انقلاب که مردمند، دیده نشدند به همین مقدار غیرانقلابی عمل شد، کارها عقب ماند و پیشرفت قابل توجهی حاصل نشد. معاون رئیس جمهور خاطرنشان کرد: در نهضت سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) هم که به فرموده امام راحل (ره) "اسلام را زنده نگه داشته است" چون جریان های مردمی عهده دار برافراشته نگه داشتن نهضت حسینی و تبیین زینبی بودند، ۱۴۰۰ سال است که علیرغم دشمنی ها، کارشکنی ها تقابل و تعارض ها و ایجاد شبهات، نام حسین (ع)، کربلا و عاشورا زنده مانده و مبنا، منشأ و ملجاء انقلابات و انقلابیون بوده است. قادری افزود: پیشرفت نظام مقدس جمهوری اسلامی مرهون خدمات جهادی، تخصصی و مردم پایه نهادهایی است که از دل مردم و برای مردم برخاسته اند؛ جوانان مؤمن به اهداف بلند و راه پیشرو، زنان، مردان، نخبگان و فرهیختگان و اقشار مردم که در چارچوب مؤسسات و سازمان های مردم نهاد و شرکای اجتماعی دولت خدمات شایانی را عرضه نموده اند.
حیات انقلاب اسلامی مرهون حضور اجتماعی آحاد مردم در شکل های مختلف است احمد وحیدی وزیر کشور اظهار داشت: رسیدگی به مسائل اجتماعی مهم ترین مسئولیت وزارت کشور در کنار مسئولیت های مختلف آن است. امکان دارد مسائل امنیتی و بحران های طبیعی فوریت زمانی داشته باشد اما مسائل اجتماعی مهم تر است. وی بیان نمود: حیات انقلاب اسلامی مرهون حضور اجتماعی آحاد مردم در شکل های مختلف است. پایه های امنیت کشور مردم هستند و برای همین منافقین مردم را هدف قرار می دادند. در هر حوزه ای که مردم حضور داشته اند، موفقیت به دست آمده است. شعار دولت مردمی و ایران قوی، زمانی اتفاق می افتد که مردم حضور داشته باشند. وحیدی اضافه کرد: رسیدن به رشد و توسعه همه جانبه منوط به استفاده از ظرفیت های مردمی است و ساماندهی و توانمند سازی ظرفیت های مردمی شامل ایده ها و توانمندی های بالقوه می تواند کشور را به پیشرفت بیشتری برساند. وزیر کشور اظهار داشت: باید خود تشکل ها در سازمان اجتماعی ایفای نقش کنند. اعتیاد بزرگترین صدمه اجتماعی در کشور تاست و این مسئله توسط دولت به تنهایی قابل حل نیست. اصل کار با مردم و تشکل های اجتماعی است و باید مسئولیت اجرای کار را در خود سازمان اجتماعی هم برعهده گیرند. ریشه خیلی از مشکلات در استان ها، اجتماعی و فرهنگی است و با حل این مشکلات زمینه رشد و توسعه اقتصادی فراهم می شود. وحیدی افزود: تقویت کار گروهی از محورهای مهم به شمار می آید. نباید تحت تاثیر القائات دشمن بر فقدان توانایی ایرانیان در کار گروهی قرار گرفت. تجربه نشان داده که اتفاقاً روحیه کار گروهی در کشور قوی است. جامعه ایرانی شاد و با نشاط است و البته باید این مسیر همواره تقویت شود. وی اظهار داشت: فعالیت تشکل ها در سطح بین المللی، امری جدی است و باید از حقوق ملت دفاع کرد. در تحریم داروها باید از حقوق مردم در سطح بین المللی دفاع نماییم. تشکل های مردم نهاد ایرانی باید در محکوم کردن فعالیتهای تروریستی در سطح بین الملل ایفا نقش کنند و وزارت کشور حامی تشکل های اجتماعی در دفاع از منافع کشور و رفع صدمه های اجتماعی است. وزیر کشور افزود: باید با کوشش برای کم کردن زمان صدور مجوزها، امکان فعالیت بیشتری به گروه ها و تشکل ها بدهیم. وحیدی اضافه کرد: تقویت ارتباط دو سویه برای دریافت دیدگاه ها و نظرات سازنده، ضرورتی جدی است و در این خصوص میتوان با طراحی سامانه ارتباطی این فرآیند را برقرار کرد.
جامعه زمانی زنده است که سرمایه اجتماعی بالایی داشته باشد محمد عباسی رئیس سازمان امور اجتماعی کشور اظهار داشت: هم اکنون ۷۰ الی ۸۰ هزار تشکل مردمی ثبت شده در کشور داریم. فعال سازی ظرفیت این نهاد می تواند کمک بزرگی به ارتقای مشارکت اجتماعی و در نتیجه آن سرمایه اجتماعی در کشور داشته باشد. وی افزود: افرادی که نسبت به جامعه و اجتماع دغدغه دارند و علاقمند پیشرفت آن هستند، باید مورد تکریم و حمایت واقع شوند و برگزاری همایش هایی با حضور تشکل ها به منظور تکریم از اقدامات خوب و انسان دوستانه فعالان عرصه اجتماعی است. عباسی اضافه کرد: سرمایه اجتماعی یکی از علل شکل گیری و ماندگاری انقلاب اسلامی است و دولت سیزدهم به صورت جدی به دنبال پشتیبانی از گروه ها و تشکل های مردم نهاد با هدف تقویت سرمایه و اعتماد اجتماعی در کشور است. رئیس سازمان امور اجتماعی کشور اظهار داشت: جامعه زمانی زنده است که سرمایه اجتماعی بالایی داشته باشد تا بتواند از سرمایه اقتصادی، استفاده بهینه و لازم را ببرد. وی ادامه داد: پیش نویس قانون تشکل های مردمی در مجلس شورای اسلامی با بهره بردن از نظرات و دیدگاه های نخبگان درحال بررسی است.
انقلاب اسلامی توانست مشارکت آحاد ملت را جلب کرده و اتفاقات بزرگ را رقم بزند سید حمید سجادی وزیر ورزش و جوانان اشاره کرد: تشکیلات و مشارکت اجتماعی فضایی برای پیگیری اهداف متعالی است؛ اهدافی که بدون حرکت جمعی محقق نخواهد شد. بدون شک انقلاب اسلامی خود نتیجه یک حرکت عظیم اجتماعی در بستر تشکل های انقلابی و دینی است که توانست مشارکت آحاد ملت را جلب کرده و اتفاقات بزرگ را رقم بزند. وی افزود: در راه پیش رو و بخصوص گام دوم انقلاب هم حرکت لازم بدون مشارکت عمومی و بخصوص جوانان اساساً امکان پذیر نیست. بنابراین تشکل های جوانان در این مورد نقشی مهم و اساسی ایفا می کنند. همانگونه که در دوره های مختلف این جوانان ایرانی بوده اند که سدهای بزرگ را شکسته و به اهداف عالی رسیده اند. سجادی اظهار داشت: تشکل های اجتماعی همینطور فضایی است تا جوانان در آن کار جمعی را تمرین کنند و به توانمندی های خود آگاه شوند تا در مراحل بعدی زندگی خود از این تمرین اجتماعی بهره ببرند. همین تشکل های خالصانه هستند که امکان خدمت رسانی داوطلبانه را در سرتاسر کشور و در زمینه های عمومی و تخصصی ایجاد کرده اند تا همه مردم از آن بهره ببرند. وی ادامه داد: ظرفیت عظیم تشکلهای جوانان به ویژه گروههای جهادی و سازمان های مردم نهاد جوانان، هم سازنده فرد فرد جوانان مشارکت کننده است و هم منافعی غیرقابل جایگزین برای جامعه در سطوح مختلف دارد. وزیر ورزش و جوانان اشاره کرد: تشکل های جوان، حلقه های میانی بین نظام حکمرانی و مردم هستند که باید آینده کشور را بسازند. این جایگاه رفیع سبب شده تا وزارت ورزش و جوانان با تمام توان به دنبال حمایت همه جانبه از این ساختارهای پرارزش باشد تا امکان مشارکت حداکثری جوانان در امور مختلف کشور را به وجود آورد.
سازمان های مردم نهاد از بهترین ظرفیت های کشور وحید یامین پور معاون جوانان وزارت ورزش و جوانان در ارتباط با تشکل های مردمی اذعان کرد: معتقدم سازمان های مردم نهاد یکی از بهترین ظرفیت های کشور برای پیشرفت و رشد جوانان و تقویت همبستگی ملی است.
مشارکت تشکل های مردم نهاد در مسائل اجتماعی، یک نوع سرمایه اجتماعی محسوب می شود عبدالحسین بیات رئیس هیئت رئیسه صندوق های بازنشستگی صنعت نفت اظهار داشت: توسعه و مشارکت اجتماعی همچون فرایندهایی است که تحقق آن نیازمند ایجاد زیرساخت ها و سازوکارهای کاربردی است که این مورد در پرتو مشارکت و همراهی اجتماعی به سرانجام خواهد رسید. انجمن های اجتماعی و تشکل ها می توانند در فرهنگ سازی و اجتماعی سازی خیلی از سیاست های حوزه نفت و انرژی، از تحقیق تا ترویج فعالیت کنند. وی افزود: مشارکت تشکل های مردم نهاد در مسائل اجتماعی، یک نوع سرمایه اجتماعی شمرده می شود. در این رهگذر تشکل های مردم نهاد بخش بازنشستگان صنعت نفت، می تواند با نگاههای علمی نقش آفرینی کنند. بیات اضافه کرد: صندوق ها با ایجاد بستری مناسب، تعامل و هم افزایی تشکل های مختلف بخش بازنشستگی را فراهم می سازد؛ بدین ترتیب شیوه نامه ارتباط اداری و مالی با بخش های مردم نهاد ازجمله کانون ها درحال تدوین است. ارتقای سطح کیفی خدمات رفاهی، ورزشی و گردشگری با رعایت مقررات همچون اهداف والای صندوق ها در رابطه با تعامل با تشکل های این حوزه است.
مشارکت های اجتماعی، تبلور عینی کوچک شدن فعالیتهای دولتی و حکومتی است وحید سلیمی رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر اظهار داشت: پیوستگی فعالیتهای انسان دوستانه جمعیت هلال احمر و فرامرزی بودن آنها سبب شده تا این جمعیت عام المنفعه بتواند با نهادینه سازی فرهنگ مشارکت اعضا و داوطلبان در توسعه عملیات امدادی و کمک رسانی به اقشار صدمه دیده و صدمه پذیر، چاره مناسبی برای عبور از مشکلات جامعه باشد و موجبات ثبات و پایداری سرمایه های اجتماعی را ایجاد نماید. وی ادامه داد: با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب در خصوص به اوج رسانیدن مشارکت های اجتماعی و مسابقه خدمت رسانی به مردم، تبلور عینی کوچک شدن فعالیتهای دولتی و حکومتی است. از عموم مردم نوع دوست دعوت می شود تا با عضویت داوطلبانه در جمعیت هلال احمر و یا مشارکت با تشکل های مردم نهاد و مؤسسات خیریه همکار با جمعیت هلال احمر، ما را در تحقق مأموریت ها و وظایف این نهاد عام المنفعه یاری نمایند. سلیمی افزود: امروزه عواملی همچون حوادث طبیعی و انسان ساز، تغییرات اقلیمی و اثرات آنها بر زندگی و معیشت مردم و صدمه های اجتماعی نوپدید در مناطق مختلف و نظایر آن، مبین این حقیقت است که برای دستیابی به جامعه ای سالم، این جمعیت نیازمند مشارکت مردم بخصوص جوامع محلی است. رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر اظهار داشت: تشکل های مردم نهاد بعنوان نهادهای خودجوش و برخاسته از افراد دغدغه مند و دلسوز، با نگاهی فراجناحی، آگاه و پشتیبان قانون و عدالت در جامعه، با تاکید بر ظرفیت عظیم مردم و عمل به مسئولیت اجتماعی، با ایجاد حساسیت و مطالبه گری، فعالیت می نمایند و با عنایت به اهداف سازمانی خود، نقش ارتباطی عمیقی بین مردم و جمعیت هلال احمر ایفا نموده و روابط میان آنها را استقامت می بخشند. سلیمی اضافه کرد: بدون شک جمعیت هلال احمر با بیشترین تعداد عضو و داوطلب نیکوکار و نیک اندیش، با همراهی تعداد زیادی از تشکل های همکار با جمعیت هلال احمر در نقاط مختلف میهن در جهت دستیابی به اهداف جهان شمول نهضت بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر، در خصوص تأمین احترام انسان ها، کوشش در جهت برقراری دوستی و صلح پایدار میان ملت ها، تسکین آلام بشری و پشتیبانی از زندگی و سلامت انسان ها فارغ از تبعیض قومی و نژادی، فعالیتهای خیرخواهانه را بعنوان یک اجبار راهبردی، سازمان دهی و هدایت نموده و اهتمام خود را در پشتیبانی از توسعه کمی و کیفی تشکل های مردمی و ایجاد فرصت های بهتر برای فعالیت آنان در فرایند توسعه کشور و عبور از بحران ها بکار خواهد گرفت.
بخش وسیعی از تکالیف حاکمیتی با شناسایی، مطالبه گری و نشان دادن راهکار توسط تشکل های مردمی انجام می شود اسماعیل حسن زاده مدیرکل مشارکت های مردمی و سرمایه اجتماعی قوه قضاییه اشاره کرد: یکی از تکالیف معاونت اجتماعی و جلوگیری از وقوع جرم در اداره کل مشارکت های مردمی و سرمایه اجتماعی قوه قضاییه تبلور پیدا می کند و آن تکلیف اینست که اگر اراده ای در میان نهادهای مردمی و یا اشخاص حقیقی وجود دارد که مقرر است آن اراده به کمک دستگاه عدلیه بیاید تا در رفع صدمه ها و کاهش جرم کمک حال قوه قضاییه باشد، شیوه و تدوین چگونگی به کارگیری این کمک ها در این اداره شکل می گیرد. وی اظهار داشت: صرف نظر از این که معاونت اجتماعی و جلوگیری از وقوع جرم بر اساس یکی از تکالیف ۵ گانه قوه قضاییه در قانون اساسی تشکیل شده و این اداره مردمی ترین بخش دستگاه قضایی در این معاونت است، می دانیم که در همه جای دنیا یکی از شاخصهای توسعه هر جامعه میزان مشارکت و تأثیرگذاری تشکل های مردمی است. حسن زاده افزود: وقتی تشکل ها مشکلات را شناسایی، مطالبه گری و راهکار نشان می دهند و حتی از توان مالی و ظرفیت های لازم نرم افزاری و سخت افزاری خودشان استفاده می نمایند تا صدمه های اجتماعی و وقوع جرم کاهش پیدا کند، اساسا بخش بزرگی از تکالیف حاکمیتی به انجام می رسد. وی ادامه داد: سامانه ای ویژه نهادهای مردمی به نام «سامانه جامع مشارکت» بوجود آمده که سمن ها بعد از ثبت نام و تأیید صلاحیت می توانند برای همکاری با دستگاه قضایی در زمینه هایی از قبیل اعلام جرم، جلوگیری از وقوع جرم، سیاست گذاری، بازاجتماعی کردن محکومان، آزادسازی زندانیان جرایم غیر عمد، صلح و سازش، پشتیبانی از خانواده های زندانیان، مجازات های جایگزین حبس و… خودشان را در کنار قوه قضاییه قرار دهند. مدیرکل مشارکت های مردمی و سرمایه اجتماعی قوه قضاییه اظهار داشت: در طول مدتی که سازمان های مردم نهاد یا سمن ها بوجود آمده اند مخصوصاً در بخش سامانه سجام، گزارشات مؤثری از سراسر کشور به دست ما رسیده و همینطور جلسات مهمی با تشکل ها و سمن ها مخصوصاً در حوزه های محیط زیست، اخلاق و خانواده، کودکان کار، مواد مخدر و معتادان، افراد بی سرپرست و بی خانمان و زنان و دختران صدمه دیده برگزار و وارد تعامل و همکاری شده ایم. وی اشاره کرد: سازمان های مردم نهاد خود دارای دغدغه و البته آرمان هایی هستند که برای تحقق آن آرمان ها وارد تعامل با قوه قضاییه می شوند؛ چون که از این طریق می توانند به اطلاعات مورد نیاز برای انجام فعالیت هایشان دست یابند و با حمایت های دستگاه عدلیه به نتیجه مطلوب برسند.
حمایت از سمن ها و تشکل های جوانان همچون اقدامات اصلی معاونت امور جوانان است مرتضی کامل نواب مدیرکل مشارکت های اجتماعی و فعالیتهای داوطلبانه جوانان اظهار داشت: از گذشته وزارت ورزش و جوانان یکی از مراجع صدور مجوزهای تشکل های مردم نهاد در حوزه جوانان بوده و در دوره جدید هم در این جهت موضوعات مختلف را در دستور کار قرار داده است. وی افزود: توانمند سازی شامل عرضه آموزش های تخصصی و یا پشتیبانی از سمن ها و تشکل های جوانان همچون اقدامات اصلی معاونت امور جوانان است. در معاونت جوانان دولت سیزدهم شبکه سازی تخصصی تشکل ها را به منظور توانمندسازی بهتر آنها دنبال کردیم. کامل نواب اضافه کرد: در راستا تخصصی سازی شبکه ها با عنایت به موضوعات متنوعی که سازمان های مردم نهاد بر مبنای آن در وزارت ورزش و جوانان ثبت شده اند، ۱۴ شبکه تخصصی را ایجاد کردیم و هر شبکه در یک استان و به تعبیری در ۱۴ استان مستقر هستند. در واقع منظور از شبکه، مجموعه تشکل هایی است که در مبحث فعالیت خود دارای شباهت و اشتراک هستند. وی اشاره کرد: شبکه ازدواج و جوانی جمعیت، شبکه فعالیتهای جهادی و نیکوکاری، شبکه سبک زندگی ایرانی اسلامی و شبکه فعالیتهای دانش بنیان همچون شبکه های بوجود آمده در این جهت است. بدین ترتیب مجموعه سازمان های مردم نهاد با حوزه فعالیت مشترک در چارچوب یک شبکه دور هم جمع شدند و هر شبکه امکان دارد متشکل از صدها سمن یا تشکل باشد و سمن ها از کل کشور می توانند عضو یک شبکه شوند. کامل نواب اظهار داشت: این شبکه سازی سبب می شود آموزش ها و حمایت هایی که از جانب وزارت ورزش و جوانان به سمن ها عرضه می شود به صورت تخصصی و متناسب با مبحث هر شبکه باشد.
مهرداد بذرپاش رئیس کل دیوان محاسبات کشور: در نگاه جامع برای حل مشکلات، باید مدل قرارگاهی کار نماییم و صرفا نباید تهدید پایه و مشکل محور رفتار نمائیم که این موضوع، آرام آرام ایجاد ناامیدی خواهد نمود. فرصت محوری بعنوان یکی از پایه های مهم حرکت جوانانه در حکمرانی جدید است و رویکرد عملگرایانه، مسئله شناسی و راهکارهای عالمانه در رفع مسائل باید مورد توجه قرار گیرد. در بعضی از موضوعات روز کشور همچون علم و فناوری و صنعت، جریان سازی جهت ایجاد مطالبه در حل مشکلات از مهم ترین تصمیماتی است که سازمان های مردم نهاد و تشکل های جوانانه باید میدان دار آن باشند. بیانیه گام دوم انقلاب و حضور تعداد قابل توجهی از جوانان نخبه در مجلس و لایه های مختلف مدیریتی دولت، فرصت کم سابقه ای است که کارگردانی جوانان در حکمرانی جدید را فراهم آورده است. تشکل ها و انجمن های فعال در عرصه های مختلف باید مجموعه های ترکیبی و فراموضوعی تشکیل دهند و انتقال تجربه و مبحث داشته باشند تا با هم افزایی و توان مضاعفی که شکل می گیرد، قدرت جمعی در پیشبرد امور شکل بگیرد تا علاوه بر تجمیع نظام مسائل، راهکار ها برپایه نگاه های حرفه ای مختلف مورد اجماع قرار گیرد.
باید یاد گرفت با وجود اختلاف سلیقه با هم کار کنیم غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو شورایعالی انقلاب فرهنگی بیان نمود: امید ما از روز نخست انقلاب ۵۷ تابحال به صحنه آوردن نیروی جوان بود و مسیر ما در انقلاب جوانگرایی بود؛ بهترین سند، بیانیه گام دوم انقلاب است که رهبر معظم انقلاب در آن بیشتر از هر چیزی بر نیروی جوان تاکید کردند. وی افزود: پپیروزی انقلاب اسلامی محصول حضور جوانان در خیابان ها بود. تمام آن هایی که خون دادند، سنگر درست کرده و جانفشانی کردند، جوان بودند و اداره کشور هم پس از دولت به جوانان سپرده شد. جوانان جنگ تحمیلی را اداره کردند و مدافعان حرم هم از جوانان بودند و این مسیر هم ادامه جنگ تحمیلی، اما در مرزی دورتر است و در واقع مرز انقلاب ما است، پیشرفت های علمی کشور به دست جوانان حاصل شده و ما جوانانی با استعداد داریم. حدادعادل اضافه کرد: خصوصیت آرمان گرایی در جوانان پرارزش است و جوان همیشه می خواهد افق دورتری را فتح کند و به آینده می اندیشد و بهترین ها را می خواهد، چونکه آرمان گرایی لازمه این مرحله از رشد انسان است و سبب می شود جوان کاسب کارانه عمل نکند و محافظه کار نباشد البته دغدغه و نگرانی جوانِ آینده می تواند جوانان را گرفتار کند و دشمن برای محروم کردن کشور از استعدادهای جوانی بر روی آن سرمایه گذاری می نماید و بیشتر از هر چیز در ارتباط با این نگرانی به دنبال ناامیدی آنها است. متأسفانه برخی افراد جوانان و دانشجویان را تشویق به مهاجرت می کنند؛ باید آرمان گرایی را حفظ و آنرا با واقع بینی همراه کرد. وی اظهار داشت: کشور به افراد باسواد نیاز دارد و هیچ فرد بی سواد انقلابی حق ندارد بگوید به من مسئولیت بدهید و اگر کار و تلاش کنید مسیر برایتان باز می شود، در این رابطه کارهای گروهی و تشکل های اجتماعی مهم هستند، اما متأسفانه ما ایرانیان حوصله کار گروهی را نداریم و باید یاد گرفت با وجود اختلاف سلیقه با هم کار نماییم. حلقه مفقوده ای بین اقدامات و کارهای شما فعالان و تشکل های مردم نهاد و کارهایی که به انجام می رسد وجود دارد؛ البته هم اکنون چاره فوری برای رفع این مشکل وجود ندارد، اما باید راهکارهایی را دنبال کرد که از مسائل و راهکارهای مطرح شده توسط شما فعالان و تشکل های مردم نهاد بتوان به صورت سازمان یافته استفاده نمود.
مشارکت مردم از سطح محلات برای اداره شهر ضروری است محمد حسین مولایی دبیر ستاد سمن های شورای شهر تهران در ارتباط با تاثیر تشکل های مردمی اظهار داشت: رفع مشکلات شهری در رفع مشکلات محلی است و شهر بدون توسعه محلی دارای نقصان است. وی ادامه داد: مشارکت مردم از سطح محلات برای اداره شهر ضروریست که خوشبختانه امروزه در بدنه مدیریت شهری شاهد این اتفاق خوشایند با اقبال مدیران هستیم.
منبع: khatoonyar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب