والدین منتقد به احساس شرم نوجوان دامن می زنند
یک روانشناس ضمن اشاره به اهمیت نوع رفتار والدین در تشدید احساس ˮشرمˮ و انزوا طلبی نوجوانان، اظهار داشت: والدگری منفی همچون عوامل رشد ریشه های ˮشرمˮ در نوجوانی است، در واقع والدینی که بیش از اندازه نوجوان را نقد می کنند به ایجاد حس ˮشرمˮ در فرزند دامن زده و متوجه نیستند که این احساس شرم می تواند به احساس بی ارزشی و حقارت در نوجوان و در نهایت گوشه گیری و ترس از برقراری ارتباط با دیگران منجر شود.
گوهر یسنا انزانی در گفتگو با ایسنا، با اشاره به اینکه شرم دارای دو مولفه اصلی یعنی "شرم درونی شده" و "شرم بیرونی" است، اظهار نمود: در نوجوانی فرد هیجانات متفاوتی را تجربه می کند که همچون مهم ترین این هیجانات خشم است. در واقع به واسطه شرم هیجان خشم رخ می دهد که می تواند منجر به پرخاشگری نوجوان هم شود.
به قول این روانشناس، شرم همیشه قبل از خشم بوجود آمده و این حس تدافعی شرمساری افراد را با تجاربی از خشم و خصومت مواجه می کند.
وی با اشاره به اینکه در شرم درونی شده تمرکز فرد بر خود و ارزیابی منفی و معیوب از خود و در شرم بیرونی تمرکز فرد بر چگونه به نظر رسیدن در ذهن دیگران است، اضافه کرد: شرم درونی شده از مهم ترین تجارب منفی در طول دوران زندگی است که با میل به کناره گیری، احساس کنترل و ارزیابی منفی از خود نظیر حس نفرت از خود مرتبط می باشد.
انزانی با یادآوری این که در بیشتر موارد با افزایش حس شرم، احساس حقارت و بی ارزشی در نوجوان هم شدت می گیرد، خاطرنشان کرد: وقتی فرد حقارت و بی ارزشی را تجربه می کند، بر مبنای برخی احساسات افسرده ساز مثل نا امیدی و میل به دوری از دیگران و ترس از طرد شدن توسط دیگران، شرم بیشتری را هم تجربه می کند و هرچه افراد طرد شدن بیشتری را تجربه کنند به این باور غلط می رسند که بی ارزش، حقیر و دوست نداشتنی هستند و درباره وجود خود احساس شرمندگی می کند. در واقع این چرخه معیوب دائما تکرار می شود تا فرد به انزوا و گوشه گیری برسد.
این روانشناس در ادامه به اثرات مخرب حس "شرم" در نوجوانان هم اشاره نمود و اظهار داشت: نوجوانی که نسبت به وجود خود احساس شرم می کند، از برقراری ارتباط با دیگران می ترسند، تصور می کند دیگران فقط نقص ها و کاستی های وی را می بینند و چون از این شرایط شرمنده است از برقراری ارتباط دوستانه با دیگران خودداری می کند.
به نقل از ایشان، نوجوان گرفتار حس "شرم" هر لحظه منتظر طرد شدن از جانب دیگران در روابط خود است و ازاین رو به علت ترس از تحقیر شدن اجازه نزدیک شدن دیگران به خویش را نمی دهند و این گونه مهارت های اجتماعی اش هم کاسته می شود.
این روانشناس همینطور درباره اثرات منفی و در عین حال دراز مدت نهادینه شدن احساس "شرم" در نوجوانان این را هم اظهار داشت که تجربه حس شرم در بروز خیلی از اختلالات نظیر وسواس، اضطراب خوردن، کاهش عزت نفس، افزایش پرخاشگری، افسردگی، استرس، رفتارهای جامعه ستیز و خود انتقادی زیاد نقش دارد.
انزانی والدگری منفی، اعتیاد والدین، والدین انتقادگر، دلبستگی ناایمن فرد در کودکی، القاء حس دوست داشتنی نبودن در کودکی، والدین طرد کننده، عدم دریافت عشق و امنیت از والدین، ایراد گیری و عیب جویی والدین را همچون ریشه های نهادینه شدن احساس "شرم" در نوجوانان دانست و با اشاره به اینکه والدین مستبد احساس شرم را در فرزند می افزایند، این را هم اظهار داشت که این نوجوانان به هنگام بزرگسالی افرادی کم رو می شوند که از ارتباط با دیگران ترس داشته و در برقراری رفتاری موثر و جرات مند با دیگران ناتوان هستند.
این روانشناس در انتهای سخنان خود خطاب به والدین سفارش کرد: والدین باید قبل از فرزندآوری رفتار جرات مند، ارتباط موثر، کنترل خشم و خودآگاهی را بیاموزند و در صورت نیاز در دوره های خودشناسی شرکت کرده و مهارت های فرزند پروری را جدی بگیرند چونکه والدین ناآگاهی که دلبستگی ایمن با فرزندان ندارند، کمال گرا و یا مستبد هستند و به خودشناسی دقیقی نرسیده اند و دائما درحال انتقاد از فرزند هستند، می توانند احساس شرم را در فرزند تشدید کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب