راهكاری تازه برای بهبود سلامت روان دانش آموزان
مهارت هایی که نوجوانان را از اعتیاد به اینترنت نجات می دهند
خاتون یار: در سالیان اخیر، استفاده بیش از حد نوجوانان از فضای مجازی، موجب نگرانی های زیادی در حوزه سلامت روانی و اجتماعی آنها شده است. حالا پژوهشی تازه، نگاهی دقیق به این مساله داشته و راهکارهایی را برای غلبه بر آن ارایه داده است.
به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، در دنیای امروز، موبایل دیگر فقط یک ابزار تماس نیست، بلکه به ابزاری چندمنظوره برای سرگرمی، ارتباطات اجتماعی و حتی آموزش تبدیل گشته است. این همه کاره بودن تلفن های هوشمند سبب شده تا نوجوانان بالاتر از پیش به آن وابسته شوند. این وابستگی، خصوصاً پس از تمامی گیری کرونا، شدت گرفته است. تعطیلی مدارس و فاصله گرفتن نوجوانان از کارهای حضوری موجب شد تا بخش بزرگی از وقت آنها صرف اینترنت و فضای مجازی شود. این مساله در عین حال که می تواند فوایدی داشته باشد، نگرانی هایی هم بدنبال دارد. استفاده زیاد از فضای مجازی می تواند نوجوانان را گرفتار اضطراب، بی قراری، دل مشغولی دائمی و حتی مشکلات رفتاری و اجتماعی کند.
یکی از اشکالات مهمی که در بین نوجوانان وابسته به فضای مجازی دیده می شود، نداشتن انعطاف پذیری در فکر و رفتار است. منظور از این اصطلاح، توانایی فرد در برخورد با موقعیت های جدید، پذیرش تغییرات و داشتن دید باز نسبت به تجربه های تازه است. وقتی نوجوان نتواند با موقعیت های غیرمنتظره یا دشوار کنار بیاید، ممکنست گرفتار سردرگمی، تعلل در تصمیم گیری یا حتی رفتارهای ناسازگار شود. از جانب دیگر، ارتباطات اجتماعی و رضایت از آن نیز در این شرایط تحت تأثیر قرار می گیرد. نوجوانانی که بیشتر در دنیای مجازی زندگی می کنند، گاهی گرفتار مشکل در ایجاد ارتباط های واقعی، همدلی با دیگران و مشارکت در جامعه می شوند. این عوامل، نیاز به اقداماتی برای بهبود مهارت های روانی و اجتماعی نوجوانان را پررنگ می کند.
در همین جهت، حسن آذرگون، استادیار گروه روان شناسی دانشگاه پیام نور تهران، با همکاری دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای مشهد و نیشابور، پژوهشی را در بین دانش آموزان نیشابوری انجام داده اند. موضوع این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش برخی مهارت های پایه ای زندگی، مثل تصمیم گیری، مدیریت هیجانات، و ارتباط مؤثر، بر نوجوانانی بوده که به استفاده زیاد از فضای مجازی وابسته هستند.
در این مطالعه، محققان با انتخاب ۳۰ دانش آموز از شهر نیشابور که وابستگی زیادی به اینترنت و فضای مجازی داشتند، آموزش هایی در قالب هشت جلسه ۹۰ دقیقه ای برگزار کردند. این آموزش ها، شامل تمرین هایی برای تقویت مهارت های زندگی بودند.
پژوهشگران قبل از شروع آموزش ها و همین طور بعد از پایان آن، از شرکت کنندگان آزمون هایی گرفتند تا تغییرات احتمالی در وضعیت فکری و اجتماعی آنها را بررسی نمایند. برای سنجش وابستگی به اینترنت، انعطاف پذیری ذهنی و بهزیستی اجتماعی از پرسشنامه های استاندارد استفاده شد.
نتایج به دست آمده نشان دادند که آموزش مهارت های زندگی تأثیر مثبتی بر توانایی فکری و رفتاری دانش آموزان داشته است. نوجوانانی که در این جلسات شرکت کرده بودند، بعد از پایان دوره، انعطاف پذیری بیشتری در فکر و تصمیم گیری نشان دادند و در مقابل موقعیت های مختلف، واکنش های بهتری داشتند.
همچنین، بهبود در وضعیت اجتماعی آنها نیز مشاهده شد. این دانش آموزان پس از آموزش ها، احساس بهتری نسبت به روابط خود با دیگران داشتند و توانستند تعاملات اجتماعی سالم تر و مؤثرتری برقرار کنند. در مجموع، آموزش این مهارت ها موجب افزایش احساس رضایت از زندگی اجتماعی و کاهش برخی نشانه های وابستگی به فضای مجازی شد.
اهمیت این یافته ها زمانی بیشتر می شود که بدانیم مهارت های زندگی، مهارت هایی هستند که افراد را برای مدیریت بهتر زندگی روزمره آماده می کنند. این مهارت ها، شامل تصمیم گیری آگاهانه، حل مسئله، بیان مؤثر احساسات و کنار آمدن با استرس های زندگی هستند. آموزش چنین مهارت هایی می تواند نوجوانان را برای روبه رو شدن با چالش های زندگی واقعی توانمندتر کند و از گرایش آنها به دنیای مجازی کاهش دهد.
نتایج این پژوهش که در مجله «تحقیقات علوم رفتاری» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان و انجمن علمی روان پزشکان ایران انتشار یافته اند، همین طور بر اهمیت ورود آموزش مهارت های زندگی به برنامه های درسی مدارس تاکید دارد. محققان پیشنهاد می کنند که این آموزش ها در قالب محتواهای آموزشی رسمی وارد مدارس شود و معلمان نیز با این مهارت ها آشنا گردند تا بتوانند در کلاس های خود آنها را به دانش آموزان منتقل کنند. این اقدام می تواند خصوصاً در مناطقی که استفاده زیاد از فضای مجازی به یک معضل تبدیل گشته، نقش مؤثری در پایین آوردن لطمه ها داشته باشد.
منبع: khatoonyar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب