سیاه نمایی در اعلام آمار طلاق منشاء دروغ بزرگ چیست؟
به گزارش خاتون یار، در سالهای اخیر یکی از مسایل اصلی که در جامعه بازتاب زیادی داشته و نگرانی هایی در مورد وضعیت خانواده بوجود آورده است آمارهای ضد و نقیض در مورد طلاق است.
خبرگزاری مهر، گروه جامعه؛ در سالیان اخیر یکی از مسایل اصلی که در جامعه بازتاب زیادی دارد و نگرانی هایی درباب وضعیت خانواده به وجود آورده است آمارهای ضد و نقیض طلاق است. برخی رسانه ها از افزایش آمار طلاق در شهر های مختلف نسبت به ازدواج و حتی پیشی گرفتن طلاق از ازدواج خبر می دهند.
این اخبار نشان دهنده اینست که در هفت ماه اول سال ۱۴۰۳ از ۲۷۴ هزار و ۵۹۶ ازدواج ثبت شده، ۱۰۸ هزار و ۶۷۳ مورد به طلاق منجر گردیده است و با مقایسه این دو عدد نتیجه گرفته اند که حدود ۳۹ درصد از ازدواج ها به طلاق منجر گردیده است و این نسبت در تهران به ۵۲ درصد رسیده است و در نهایت اعلام نموده اند که آمار طلاق ها نسبت به ازدواج ها بیشتر شده است.
این در صورتی است که بنظر می رسد یک اشتباه محاسباتی بزرگ در تحلیل آمار اتفاق افتاده است و احیانا بصورت سهوی و از روی نداشتن اطلاعات آماری دقیق و یا عمداً و در امتداد سیاه نمایی آمارهای ازدواج و طلاق دستکاری شده است.
خطا در مفهوم شناسی، عامل ایجاد اشتباه محاسباتی
علیرضا لاور کارشناس خانواده و مدرس دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت مساله مفهوم شناسی و استفاده صحیح از واژگان اظهار داشت: در فضای عمومی ما با پدیده های بسیاری مواجهیم که عبارات و الفاظ متفاوتی به آنها اطلاق می شود. مثلا پدیده ای به نام ازدواج سفید در ادبیات دینی یا ملی ما وجود نداشت. این واژه ترجمه شده از واژه ای غربی است. تصور می شود که اصل واژه انگلیسی این مفهوم White Marriage باشد اما واژه ای که در اروپا و آمریکا و در مطالب علمی از آن استفاده می شود Cohabitation است.
وی اضافه کرد: همینطور کلمه relationship را در بعضی موارد ازدواج معنا می کنند. مثلا کتابی به رابطه بدون شکست که در عنوان از relationship استفاده شده از در ایران با نام ازدواج بدون شکست ترجمه و چاپ می شود. در واژه ازدواج هم کلمه ازدواج و هم واژه سفید دارای بار مثبت هستند. گویی همین که در این نوع هم باشی شناسنامه فرد سفید می ماند، پس ازدواج سفید رخ داده است.
وی در ادامه بیان کرد: عبارتی که ما در درمان اختلالات روان شناسی داریم نامش پدوفیلی است این نوعی انحراف است اما ما در زبان فارسی عبارتی که برای آن درنظر گرفته ایم «کودک کام» است. آیا این عبارت در بازسازی مفهوم این انحراف در اذهان درست عمل می کند؟
آمارهای مربوط به ازدواج و طلاق چگونه محاسبه می شود؟
وی در تشریح عامل خطا در مفهوم شناسی پدیده ها و عبارات اطلاق شده با آن اظهار داشت: در مبحث طلاق هم همین خطا در مفهوم سازی وجود دارد. ما یک مفهومی در این زمینه با عنوان فراوانی ازدواج و طلاق داریم. به عنوان مثال یک خانواده ۵ نفره که متشکل از پدر و مادر و سه دختر زیر ۱۵ سال است، اگر برای شمارش فراوانی ازدواج بررسی شود، عنوان می شود که در بازه زمانی ۲۰ ساله در این خانواده تنها یک ازدواج ثبت شده است. اگر ۵ سال بعد دختر بزرگ این خانواده در ۲۰ سالگی ازدواج کند فراوانی ازدواج در این خانواده می شود ۲ ازدواج و همچنین در طول سالیان فراوانی ازدواج در این خانواده به ۳ ازواج و در نهایت ۴ ازدواج می رسد.
لاور در ادامه اظهار داشت: مساله بعدی این است که چند درصد این خانواده ۵ نفره مجرد هستند؟ ۶۰ درصد جمعیت خانواده مفروض مجردند و این عدد بالایی نیست. نرخ خام ازدواج در این خانواده از تقسیم تعداد مجردین به تعداد کل جمعیت خانواده به دست می آید، یعنی تعداد افراد نسبت به تعداد کل جامعه نمونه. ما وقتی که تعداد ازدواج در کشور را تقسیم بر تعداد کل جمعیت کشور نرخ خام ازدواج به دست می آید. مثلا در سال ۱۴۰۲ ما ۲۷۰ هزار تا ازدواج داشتیم ۲۷۰ هزار تقسیم بر جمعیت ۸۰ میلیونی کشور نرخ خام ازدواج در این سال را می دهد.
نرخ خام ازدواج؛ تعداد ازدواج نسبت به تعداد کل جامعه نمونه
این کارشناس حوزه خانواده همینطور بیان کرد: حالا در همان خانواده ۵ نفره مفروض که ۶۰ درصد آن مجرد بودند آمار ما اشتباه نیست و در محاسبه گرفتار خطا نشده ایم اما این سه دختر مجرد زیر ۱۵ سال هستند و اساساً اطلاق واژه مجرد با بار معنایی خاص آن برای این دختران محل سوال است. اگر مفهوم و ادبیات دقیق را به کار بگیریم و بدنبال نرخ خالص ازدواج نرخ خالص باشیم فرمول محاسبه می شود:
نرخ خالص ازدواج؛ تعداد ازدواج تقسیم بر افراد در معرض ازدواج.
وی در تشریح نحوه محاسبه آمار اظهار داشت: حالا با این فرمول نرخ خالص ازدواج در این خانواده ۵ نفره ۶۰ درصد نیست، صفر است. چونکه هیچ کدام از این دختران در سن ازدواج نیستند. وقتی نرخ خالص ازدواج را ملاک قرار نمی دهیم و فقط فراوانی ازدواج را محاسبه می نماییم چالش به وجود می آید.
لاور با اشاره به این که در مورد طلاق هم همین اتفاق می افتد بیان کرد: اگر فراوانی طلاق در سال را بر جمعیت کشور تقسیم نماییم این عدد برای ما قدرت تحلیل به وجود می آورد یا نمی کند؟ یعنی همان خانواده ۵ نفره که ۳ دختر زیر ۱۵ سال دارند هم در جمعیت کشور محاسبه شده و برای به دست آوردن نرخ خام طلاق در مخرج کسر لحاظ می شود در صورتیکه در این خانواده طلاق وجود ندارد و سه فرزند آن هم ازدواج نکرده و حتی زیر سن ازدواج هستند. بدین سبب این آمار دقیق نیست. برای به دست آوردن نرخ خالص طلاق که ملاک دقیق تری است از فرمول زیر استفاده می کنیم:
نرخ خالص طلاق؛ تعداد طلاق در سال تقسیم بر افراد در معرض طلاق (یعنی نسبت به زوجین).
وی اصرار کرد که این خیلی عدد ساده و قابل تحلیل است و اظهار داشت: یعنی آنهایی که ادعای حرف علمی دارند برای تحلیل در این زمینه باید با عدد نرخ خالص کار کنند. اگر نسبت تعداد طلاق به تعداد کل جمعیت که مجردها را هم شامل می شود بسنجیم گرفتار اشتباه محاسباتی شده ایم.
ازدواج های یک سال ربطی به طلاق های همان سال ندارد
این کارشناس و روان شناس حوزه خانواده در ادامه به عامل دیگری در این خطای محاسباتی اشاره نمود و اظهار داشت: علاوه بر این امر وقتی در مورد ازدواج ها در سال ۱۴۰۲ صحبت می نماییم، ازدواج هایی که در سال ۱۴۰۲ ثبت شده مورد نظر است. اما طلاق های ۱۴۰۲ مطلقاً هیچ ارتباطی به ازدواج های ۱۴۰۲ ندارد. یعنی عدد صورت کسر را از جایی آورده ایم که عدد مخلوط است. یعنی کسی در ۱۴۰۲ طلاق گرفته که ازدواجش یا سال ۱۴۰۱ بوده یا ۱۴۰۰ بوده، یا ۱۳۹۹ بوده و قبل تر بوده است.
وی اضافه کرد: ما آمارهای قابل تحلیل داریم که چنین خطایی ندارد و وضعیت کشور ما در عرصه طلاق را به خوبی نمایان می کند. مثلا در سال قبل ۱۶.۸ درصد از طلاق های یک سال در ازدواج هایی که یک سال عمر دارد اتفاق افتاده است. این آمار قابلیت تحلیل دارد. حدود ۴۹ درصد از طلاق ها در ۵ سال اول ازدواج اتفاق می افتد. عوامل، فراتحلیل ها و مقالاتش وجود دارد.
لاور در ادامه اظهار داشت: اما شاهد می باشیم که عدد ازدواج های سال جاری را بر طلاق های ثبت شده سال جاری تقسیم می کنند و اعلام می کنند که طلاق از ازدواج پیشی گرفته است. اما معین نیست که با چه مبنایی این دو عدد نامأنوس و بی ارتباط را بر هم تقسیم می کنند. مثل این است که قدرت بینایی کسی را با قدرت شنوایی دیگری مقایسه نماییم و بعد بگوییم نسبت قدرت بینایی به شنوایی برایم موضوعیت داشته است. در صورتیکه شنوایی دو نفر با هم قابل مقایسه است.
وی در آخر اشاره کرد: آنهایی که چنین آماری را منتشر می کنند یا جاهل هستند و از روی بی سوادی سخن گفته و آمار و اطلاعات دقیق را نمی شناسند و یا بصورت مشخص مغرض هستند و بنا دارند اذهان عمومی را منحرف کنند.
منبع: khatoonyar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب