جوانی جمعیت در تله گره های ذهنی
به گزارش خاتون یار، رسوب های فکری شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» همچنان گریبان گیر جامعه است و این مساله سبب شده است اجرای قانون جوانی جمعیت با چالش هایی روبرو شود.
به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، «نیازمند باز کردن گره های ذهنی هستیم. باید گره های ذهنی که در ارتباط با تشکیل خانواده، فرزندآوری و افزایش جمعیت وجود دارد، باز شود.» این جملات رئیس جمهور در رویداد اهداء جایزه ملی جوانی جمعیت است که بار دیگر بر اهمیت و لزوم مقوله جوانی جمعیت تاکید دارد.
حقیقت اینست که پنجره جمعیتی و فرصت باقی مانده برای جوانی جمعیت ایران یک دوره کمتر از ده سال است و اگر دست روی دست بگذاریم، بحران سالمندی گریبان کشور را می گیرد، برپایه نتایج یک تحقیق تحلیلی انجام شده در پژوهشکده آمار ایران، جمعیت ایران تا سال ۱۴۳۰ به حدود ۱۰۱ میلیون نفر خواهد رسید و طبق پیشبینی های منابع بین المللی، ساختار سنی جمعیت ایران از یک ساختار کاملا جوان در سالهای پس از ۱۴۳۰، به یک ساختار سالخورده تغییر خواهد نمود.
این در حالیست در صورتیکه از این «پنجره جمعیتی» بهره گرفته شود و متناسب با آن شرایط اشتغال و بهره وری ایجاد شود، نه تنها بعضی از مشکلات جمعیتی مرتفع خواهند شد، بلکه از محل تولید و بهره وری هم به رشد اقتصادی کمک خواهد شد. در سیاست های کلی جمعیت ابلاغی از جانب مقام معظم رهبری هم اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی و توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور بعنوان یک فرصت و امتیاز می باشد بنابراین با در نظر داشتن نقش ایجابی عامل جمعیت و مدلفه های پنجره جمعیتی و مدیریت سرمایه انسانی برای پیشرفت کشور ضروری است برنامه ریزی های جامع برای رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور انجام گیرد.
در این خصوص دولت سیزدهم با ابلاغ قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت»، مأموریت های ویژه ای به دستگاههای مختلف سپرد و اقدمات مختلفی را در دستورکار قرار داد که همچون این اقدامات میتوان به اعطای وام فرزندآوری، تسهیلات مسکن، افزایش مرخصی زایمان، بیمه مادران و زنان روستایی و عشایر دارای سه فرزند و اهدای زمین و خودرو اشاره نمود.
البته به قول معاون برنامه ریزی، پایش و ارزیابی ستاد ملی جمعیت، تسهیلات موجود در قانون جوانی جمعیت بیشتر در جهت توسعه فرهنگیِ امر فرزندآوری است چونکه علت اصلی کاهش فرزندآوری، اقتصاد نیست چون مطابق آمارها خانواده های مرفه علاقه ای به فرزندآوری ندارند و اغلب یک فرزند دارند.
انسیه کتابچی بر ضرورت تغییر نگاه فعلی به فرزندآوری تاکید دارد و معتقد است: اولویت مردم فرزندآوری نیست و همین مساله سبب شده گرایش به فرزند کاهش پیدا کند؛ والا ۴۰ سال پیش سفره مردم کمتر بود؛ ولی فرزند بیشتری داشتند و امروز هم فرزندآوری باید به ارزش تبدیل گردد. افراد از تولد فرزندان بیشتر باید استقبال کند و این رویه به فرهنگ تبدیل گردد.
فرزند کمتر با رفاه بیشتر یعنی تربیت بهتر ؟
رسوب های فکری شعار «فرزند کمتر زندگی بهتر» همچنان گریبان گیر جامعه است، یک کارشناس حوزه جمعیت در اینباره می گوید: رسوب های تفکر تنظیم خانواده و کنترل جمعیت همچنان وجود دارد و در جامعه پابرجا است. این مساله سبب شده است در اجرای قانون جوانی جمعیت با چالش روبرو شویم.
حقیقت آن است که سبک زندگی بعنوان پیشران تغییرات اجتماعی، سبب شده که الگوی فرزندآوری کاهش پیدا کند و شرایط اقتصادی در کنار تغییر سبک زندگی قرار گرفته، مزید بر علت شده است.
به اعتقاد صالح قاسمی جمعیت شناس، در بعضی مفاهیم گرفتار تعاریف غلط شده ایم؛ مثلا در تربیت بهتر که دغدغه همه والدین دلسوز است گرفتار تعریف غلط شده ایم و همین فرهنگ جامعه را دگرگون کرده است. آیا تربیت بهتر یعنی رفاه هر چه بیشتر فرزند؟ امروز می دانیم که این اشتباه است ولی در سالهای طولانی در کشور اینطور وانمود شد که رفاه بیشتر یعنی تربیت بهتر. اینجاست که باید برخی گزاره ها همچون واژه تربیت بهتر را باز تعریف نماییم.
او می گوید: سیاست های موفق جمعیتی دو راهبرد اصلی را دارد که شامل حمایت اقتصادی از خانواده و اصلاح نگرش و فرهنگ های موجود در جامعه می باشد که در هر دوی این حوزه ها کارهای اندک نمایشی صورت گرفته و در نتیجه شاخص ها همچنان کاهشی بوده است. در حوزه اقتصادی قانون و سیاست هایی را داریم؛ ولی صرفا ۲۵ درصد از قانون اجرا می شود که کافی نیست. در حوزه فرهنگ و تغییر نگرش جامعه به فرزندآوری هم تقریبا تعطیل هستیم و هیچ کاری صورت نگرفته است. در این خصوص تک برنامه های گفتگو محور در رسانه ها به فرهنگ سازی جدی منتج نمی شود.
قاسمی بر ضرورت اقناع مدیران در رابطه با این مهم تاکید دارد: اگر از نهادهای متولی این حوزه سؤال کنید، گزارش های گوناگونی دارند؛ ولی در میدان کاری اتفاق نیفتاده؛ چون مدیران کشور مبحث را فهم نکرده اند و در نتیجه شاهد گزارش سازی هایی هستیم که واقعی نیست؛ ولی اگر مدیران مساله را درک کنند، بعنوان اولویت کاری آنرا پیگیری می کنند.
گره های ذهنی که رئیس جمهور امروز به آن اشاره داشت فراتر از مسایل اقتصادی می باشد، باید از یکسو شبهات ذهن زوج های جوان را پاسخ دهیم و مزیت های داشتن فرزند را به تصویر بکشیم و نسبت به تبعات تک فرزندی آگاه کرد چونکه بچه های آینده مرفه اما تنها و افسرده خواهند بود و از طرفی باید جامعه را به این اقناع رساند که اگر فرصت را از دست بدهد، کمبود نیروی کار، ورشکستگی صندوق های بازنشستگی و مشکلات حوزه سلامت و درمان سالمندی می تواند گریبانگیر خودشان شود و رشد و توسعه ایران را تحت الشعاع قرار دهد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب