رضا غلامی در گفت وگو با خاتون یار:
حجاب امر سیاسی شده
به گزارش خاتون یار، یک عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اعلان اینکه حوادث اخیر سبب شد، درصد جنبه سیاسی_اعتراضی بی حجابی خیلی بالا برود، اظهار داشت: برخی با قشری گرایی افراطی و ناتوانی در درک روح اسلام، در اصلی- فرعی کردن مسائل دینی، گرفتار خطاهای بزرگی می شوند.
رضا غلامی در گفت و گو با ایسنا با اعلان اینکه هر قدر نظام بر روی حجاب به عنوان خط قرمز سیاسی خود اصرار کند و تعصب به خرج دهد، طبیعی است که بی حجابی بیشتر جنبه سیاسی_اعتراضی به خود می گیرد و الان هم تا حد زیادی اینطور است، اظهار داشت: ارتباط مستقیمی بین حجاب و سرمایه اجتماعی وجود ندارد اما حوادث اخیر سبب شد، درصد جنبه سیاسی_اعتراضی بی حجابی خیلی بالا برود.
وی افزود: امروز حجاب با رفتارهای نسنجیده و غلط تعدادی از عناصر درون حاکمیت، و عملیات روانی رسانه های ضد انقلاب، به یک امر سیاسی تبدیل گشته است و تنها راه کاستن از دُز سیاسی شدن حجاب، تصحیح رفتار حاکمیت با پدیده حجاب، کنار گذاشتن رفتارهای پلیسی و خشن در این حوزه و تکیه بر اقناع عقلی مردم درباره ی حجاب، و وارد کردن طبیعی و فرهنگی حجاب در عمق سبک زندگی جوانان است.
این پژوهشگر مطالعات فرهنگی اضافه کرد: بعضی افراد درک درستی از واقعیت های اجتماعی و خصوصاً تحولاتی که در سبک زندگی نوجوانان و جوانان ایجاد شده ندارند، از جانب دیگر با نوعی قشری گرایی افراطی و ناتوانی در درک روح اسلام، در اصلی- فرعی کردن مسائل دینی، گرفتار خطاهای بزرگی می شوند.
متن کامل مصاحبه ایسنا با حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی پژوهشگر و مدرس فلسفه سیاسی و مطالعات فرهنگی و تمدنی و عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی درباره ی ارتباط حجاب، امر سیاسی و سرمایه اجتماعی به شرح زیر است:
برخی معتقد هستند که هم اکنون میزان دین مداری جامعه کاسته شده و حجاب را به عنوان نماد این تغییر وضعیت توصیف می کنند. به نظر شما جامعه ایرانی تا چه حد به این تحلیل شباهت دارد؟
دینداری برمبنای منظومه اصول و فروع دین فاکتورهای متکثر با ضرایب مختلفی دارد و میزان رعایت حجاب اسلامی، یکی از شاخص ها با ضریب مخصوص به خود است بدین سبب نمی توان گسترش کم حجابی در جامعه ایران را به تنهایی به منزله کاسته شدن دینداری در جامعه ایران در نظر گرفت. برخی از کسانی که اهل رعایت حجاب نیستند از برخی محجبه ها در عقیده به اسلام محکم ترند، با عبادات اسلامی مانند نماز انس مداوم دارند و به اجرای بخش مهمی از احکام اسلامی پایبندند.
نمی توان گسترش کم حجابی را به تنهایی به منزله کاسته شدن دینداری در نظر گرفت
این عرفی شدن دین را تا چه حد قبول دارید و این مدل دینداری تا چه حد پذیرفته شده است؟
عرفی شدن در اصطلاح، یعنی سکولار شدن. به تعبیر واضح تر، اداره جامعه بوسیله کنار گذاشتن دین و مراجعه به آرای عمومی یا عقل محاسباتی. اما فکر کنم منظور شما از عرفی شدنِ دین، همان پروتستانتیسم است. یعنی اولاً، نگاه شخصی و خصوصی به دین و بستن باب ورود غیر به این ساحت. ثانیاً، رسمیت یافتن قرائت ها و برداشت های متنوع از همان دین شخصی و خصوصی و شیوع پلورالیسم دینی. خب، حالا اگر از من بپرسید که چقدر رویکرد پروتستانتیسمی به اسلام درست است؟ در پاسخ عرض می کنم که دین فقط شامل ایمان که یک امر شخصی است، نمی شود و همین ایمان، عقلا تبعیت از یکسری بایدها و نبایدهایی را در زندگی فردی و جمعی بدنبال دارد که به جمع آن، دینداری اطلاق می شود.
البته در زمینه ارتباط انسان با خدا و در منطقه ایمان، می توان به عدد انسان های روی زمین تلقی ها و مسیرهای متنوعی را در نظر گرفت. اصولاً، با آنکه از طرف دین مقصد و مسیر معرفی شده است لکن به میزان فهم هر انسان، در منطقه ارتباط شخصی انسان با خدا، تنوع وجود دارد و این تنوع در اسلام رد نشده است. مولانا متاثر از یک حدیث قدسی، روایت جالبی از مواجهه موسی و شبان و گفتگوی شبه شرک آلود چوپان با خدا ارائه می کند و در آخر می گوید:
وحی آمد سوی موسی از خدا..… بنده ما را زما کردی جدا
تو برای وصل کردن آمدی..... نی برای فصل کردن آمدی
ما برون را ننگریم و قال را..... مادرون را بنگریم و حال را
ارتباط مستقیمی بین حجاب و سرمایه اجتماعی وجود ندارد
برخی قائل هستند که میان دینداری و حجاب با سرمایه اجتماعی نظام رابطه وجود دارد. تا چه اندازه این تحلیل را قبول دارید؟
ارتباط مستقیمی بین حجاب و سرمایه اجتماعی وجود ندارد. البته اگر حجاب را سیاسی تفسیر نماییم و آنرا علامتی برای اعتماد مردم به حاکمیت تلقی نماییم، شاید بتوان حجاب را در درون مفهوم سرمایه اجتماعی راه داد اما تصور من این است که چنین تلقی از حجاب، درصد کمی از مردم را شامل می شود.
برخی بی حجابی را نماد اعتراض به حاکمیت می دانند. به نظر شما این نظریه چقدر مبتنی بر واقعیت است؟
هر قدر نظام بر روی حجاب به عنوان خط قرمز سیاسی خود اصرار کند و تعصب به خرج دهد، طبیعی است که بی حجابی بیشتر جنبه سیاسی- اعتراضی به خود می گیرد و الان هم تا حد زیادی اینطور است. بعضی ها حجاب سر را دوست ندارند. حتی اگر به آن به عنوان یک مطالبه دینی درست اعتقاد داشته باشند و بعضی دیگر هم حجاب را جزو دستورات اصلی دین قلمداد نکرده و آنرا مساوی بی حیایی تلقی نمی کنند بدین سبب صرف نظر از اعتراض به حاکمیت، از هر فرصتی برای برداشتن حجاب سر استفاده می نمایند اما بعضی ها در وضعیت هیجانات سیاسی، برای نوعی مقاومت در مقابل حاکمیت و نشان دادن نارضایتی خود کشف حجاب می کنند. به نظر من، حوادث اخیر سبب شد، درصد جنبه سیاسی-اعتراضی بی حجابی خیلی بالا برود.
به نظر شما حجاب به یک مسأله سیاسی تبدیل گشته است؟ اگر جواب آری است چطور میتوان آنرا از مسأله سیاست جدا کرد؟
بله امروز حجاب با رفتارهای نسنجیده و غلط تعدادی از عناصر درون حاکمیت، و عملیات روانی رسانه های ضد انقلاب، به یک امر سیاسی تبدیل گشته است و تنها راه کاستن از دُز سیاسی شدن حجاب، تصحیح رفتار حاکمیت با پدیده حجاب، کنار گذاشتن رفتارهای پلیسی و خشن در این حوزه و تکیه بر اقناع عقلی مردم درباره ی حجاب، و وارد کردن طبیعی و فرهنگی حجاب در عمق سبک زندگی جوانان است.
امروز حجاب به یک امر سیاسی تبدیل گشته است
رهبری در طول سالیان اخیر بارها نسبت به نوع برخورد با دختران کم حجاب و شل حجاب ها تذکر دادند. چرا این نگاه در ارکان دیگر حاکمیت کمرنگ است؟
بعضی ها درک درستی از واقعیت های اجتماعی و خصوصاً تحولاتی که در سبک زندگی نوجوانان و جوانان ایجاد شده ندارند، از جانب دیگر با نوعی قشری گرایی افراطی و ناتوانی در درک روح اسلام، در اصلی- فرعی کردن مسائل دینی، گرفتار خطاهای بزرگی می شوند پس بجای جذب افراد به سمت تمامیت اسلام، دنبال دفع افراد حتی از حداقل های اسلامی هستند.
چرا آن دختر خانم محترمِ کم حجاب که به ایران اسلامی عشق می ورزد، گفتمان انقلاب را فی الجمله قبول دارد و مرید رهبر است را فقط به خاطر آنکه ظاهرش صد در صد مطابق احکام شرع نیست، بی دین یا غیر انقلابی معرفی و او را از دایره مشارکت سیاسی-انقلابی خارج می کنیم؟! این آن چیزی است که بارها رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی به آن هشدار دادند اما بعضی ها آن را درک نکردند یا نخواستند که درک کنند!
دو قطبی سازی فقط منحصر به حجاب نیست و در عرصه های دیگر هم شاهد دو قطبی سازی هستیم
تلاش هایی هم در داخل و هم خارج از کشور شده تا حجاب، جامعه را دو قطبی کند؟ آیا راهی برای ممانعت از ایجاد این دو قطبی وجود دارد؟
بله قبول دارم. البته دو قطبی سازی فقط منحصر به حجاب نیست و در عرصه های دیگر هم شاهد دو قطبی سازی هستیم، اما توجه داشته باشید که این خود ما شامل اصولگرا، اصلاح طلب و غیره هستیم که با رفتارهای ناشیانه، منفعت طلبانه و خالی از خردورزی کافی، بستر را برای دشمن فراهم می نماییم. امروز بجای آنکه دائما در پی تقویت انسجام اجتماعی و پر کردن شکاف اجتماعی باشیم، در عرصه های مختلف درحال ایجاد شکاف هستیم و این موضوع، سرمایه اجتماعی را نیز به شدت کاهش داده است. دقت داشته باشید، دشمن هم از همین نقاط برای ضربه زدن به ایران اسلامی استفاده می نماید. اگر علاقمندان به کشور خردمندانه با مسائل کشور رفتار کنند، برنامه دشمن در بسیاری از عرصه ها خود به خود خنثی می شود.
جرایم بی حجاب ها باید از جنس مالی باشد، نه بیشتر
چه راهکاری برای برون رفت کشور از شرایط موجود پیشنهاد دارید؟
در موضوع حجاب، باید از هرنوع رفتاری که سبب تحقیر، تهدید و ارعاب بانوان می شود پرهیز کرد. گسترش حجاب تنها بوسیله اقناع عقلی و روش های جذاب فرهنگی جواب می دهد و اگر هم قانونگذار بنای به قانون گذاری برای رعایت حجاب در اماکن عمومی داشته باشد که من کاملا موافق با آن هستم، جرایم افراد ناقض قانون، یعنی بی حجاب ها باید با مکانیزم مناسب و بدون درگیری مامور با فرد بی حجاب مشخص شده و از جنس مالی باشد، نه بیشتر. حتی دقت کنیم آن خانم بی حجاب هم جزئی از پیکره ایران اسلامی است و کشف حجاب او نباید او را از این پیکره جدا کند پس رفتارها باید به نحوی باشد که او به سمت پشت کردن به اسلام انقلابی و تقابل سیاسی با نظام کشیده نشود و حتی گام به گام، به شکل خودجوش به رعایت حجاب شرعی روی بیاورد.
منبع: khatoonyar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب