اورژانس از عهد قدیم تا عصر جدید بعلاوه عكس
به گزارش خاتون یار ساعت 2 بعدازظهرِ 14 آذرِ سال 52 سالن انتظار فرودگاه مهرآباد فرو ریخت؛ 16 تن كشته و 11 نفر هم به شدت مصدوم شدند؛ حادثه ای كه بهانه ای شد برای تشكیل ˮاورژانسˮ در ایران...
به گزارش خاتون یار به نقل از ایسنا، سابقه "اورژانس" و جزء جدایی ناپذیرش كه امروزه به نام "آمبولانس" آنرا می شناسیم، به عهد قدیم بازمی گردد؛ به صورتی كه گفته می شود لوح نوشته های اولین اسناد پزشكی حدود ۴ تا ۵هزار سال پیش، مشابه پروتكل های امروزی EMS و حاوی دستورالعمل های مرحله به مرحله بوده است.
از سورتمه و درشكه تا خودرو
در دوران باستان طبیعتا مراكز درمانی به صورت مجزا و مشخص وجود نداشتند و خدمات درمانی یا در مكان های اسكان بشر و یا نهایتا در معابد و اماكنی از این قبیل ارائه می شد. اما به تدریج با شكل گیری مراكز درمانی، بحث چگونگی انتقال بیماران به این مراكز هم عنوان شد و بر همین مبنا هم اقوام مختلف روش های مختلفی برای آن به كار گرفتند؛ از سورتمه گرفته تا كجاوه های سوار بر شتر، درشكه و... البته شاید بیشترین كاربرد آن هم برای حمل سربازان زخمی و انتقال آنها به پشت صحنه جنگ بود.
به تدریج با شكل گیری بیمارستان ها، خدمات پیش بیمارستانی هم بر پایه بیمارستان طراحی و آمبولانس هایی به كار گرفته شدند كه دارای برخی وسایل امدادی همچون آتل و داروهای ابتدایی بودند. رفته رفته آمبولانس های موتوردار روی كار آمده و با اختراع تجهیزاتی نظیر بی سیم، مراكز دیس پچ هم راه اندازی شدند؛ تا امروز كه خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در تمام دنیا استانداردهای خاص خویش را دارد و علاوه بر برخورداری از پرسنل مجرب و آموزش دیده، داروها و تجهیزات پیشرفته، سیستم ارتباطات و دیس پچ و دسترسی همگانی به آن، جزو لاینفك امدادرسانی در بحران هاست.
یك حادثه هوایی و ورود "اورژانس" به ایران
در ایران هم سابقه شكل گیری ارائه خدمات اورژانسی به سال ۱۳۵۲ بازمی گردد؛ روز ۱۴ آذر ماه و ساعت ۲: ۵۰ دقیقه ظهر كه به سبب ارتعاشات موتور هواپیمایی غول پیكر، سقف سالن انتظار فرودگاه مهرآباد فروریخت.
در پی این حادثه هولناك ۱۶ نفر كشته و ۱۱ نفر هم به شدت مصدوم شدند و این در حالی بود كه هیچ سیستم از پیش طراحی شده ای برای نجات و یا انتقال مصدومان و حادثه دیدگان در كشور وجود نداشت.
پس از وقوع این حادثه، كارشناسان اورژانس از ایالت متحده آمریكا به ایران سفر كرده و مقدمات پایه ریزی سیستم اورژانس پیش بیمارستانی در ایران با روش امدادرسانی به روش آمریكا صورت گرفت.
این روش به صورتی بود كه اقدامات اولیه و حیاتی مصدومان و صدمه دیدگان در محل حادثه انجام شده و ادامه مراحل درمان بعد از انتقال توسط اورژانس پیش بیمارستانی، در مراكز درمانی انجام می شد.
به این ترتیب ایران بعنوان چهارمین كشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان شناخته شد.
مركز اطلاعات اورژانس تهران هم كار خویش را در ۲۶ شهریور ۱۳۵۴ با ۳۰ تكنسین فوریت های پزشكی (كه توسط مربی آمریكایی بنام جیم پاترسون آموزش دیده بودند) و ۲۰ دستگاه آمبولانس ماژولر آغاز كرد و سپس با آموزش نیروهای بومی شهرهای دیگر كشور در دوره های شش ماهه و تربیت تكنسین لازم، اورژانس پیش بیمارستانی در این شهرها هم افتتاح شد.
ماجرای "115"
در آن زمان شماره سه رقمی ۱۲۳ برای تماس با اورژانس اختصاص داده شد و از آمبولانس های بنز ون و ماژولر (نوعی آمبولانس GMC) برای خدمت رسانی به مردم استفاده می شد كه بعدا شماره تماس با اورژانس از ۱۲۳ به ۱۱۵ تغییر نمود.
در اوایل انقلاب هم مركز اورژانس و پرسنل آن، فعالانه در امر انتقال و درمان مجروحین انقلاب شركت داشته و در طول دفاع مقدس هم خدمات بسیار ارزشمندی را به رزمندگان و ایثارگران عرضه كرده است.
همچنین نخستین ستاد تخلیه مجروحین در فرودگاه های كشور هم در همان زمان افتتاح شد و در این مسیر تعداد زیادی از پرسنل اورژانس هم همپای سایر مردم، شهید یا جانباز شده و خیلی از امكانات خود همچون آمبولانس و تجهیزاتش را از دست داد.
بنابر اعلام مركز اورژانس كشور، اورژانس در طول ۴۳ سال فعالیتش در ایران قریب به ۶۰ شهید انقلاب و دفاع مقدس، مدافع حرم و خدمت را نثار این مرز و بوم كرده است.
اكنون هم در آستانه چهلمین سالروز پیروزی انقلاب، اورژانسِ ۴۳ ساله مجهز به حدود ۱۹۰۰۰ پرسنل، ۵۵۰۰ آمبولانس، ۴۱ فروند بالگرد امداد هوایی و۲ فروند قایق امداد دریایی در سراسر كشور است.
خط مقدم جبهه سلامتامروز "اورژانس" بعنوان خط مقدم جبهه سلامت شناخته می شود؛ چراكه پرسنل اورژانس اولین مواجهه را با بیماران و مصدومان حوادث دارند. بر همین مبنا طی سال های اخیر هم توسعه اورژانس ها با عنایت به جمعیت مناطق گوناگون و همینطور گسترش امكانات و به روز كردن تجهیزات این مراكز از دغدغه های مسئولان امر در وزارت بهداشت بوده است. برقراری ارتباط موثر و مستمر بین خدمات اورژانس پیش بیمارستانی و بیمارستانی، دریافت اطلاعات به موقع تعداد تخت های بخش های بیمارستانی به منظور مدیریت اثربخش اعزام بیماران نیازمند به خدمات فوریت های پزشكی، تسهیل و تسریع فرآیند پذیرش و انتقال بیمار، هدایت و ساماندهی اعزام و انتقال بیماران، پیشگیری از اعزام های غیر ضرور و كاهش مدت زمان انتقال بیماران همچون اهداف و برنامه هایی بوده كه طی این سال ها در اورژانس كشور پیگیری شده است.
تشكیل سازمان اورژانسدر سال ۱۳۹۵ هم بعد از گذشت حدود چهار دهه از تاسیس اورژانس بعنوان مركز مدیریت حوادث و فوریت های پزشكی كشور، تشكیل سازمان اورژانس كشور در چارچوب برنامه ششم توسعه به تصویب رسید و تسریع در كاهش زمان رسیدن بر بالین بیماران در شهرها و جاده های اصلی، كاهش مرگ و میر ناشی از تروما، توسعه فراگیر اورژانس هوایی و اورژانس موتوری، ارتقا و گسترش خدمت رسانی به بیماران قلبی و مغزی با تولید سامانه ۷۲۴ و ۲۴۷ و همینطور نوسازی ناوگان اورژانس بیمارستانی و پیش بیمارستانی همچون دستاوردهای تشكیل سازمان اورژانس و طرح تحول نظام سلامت طی این سال هاست.
علاوه بر توسعه پایگاه های زمینی و كوشش برای جایگزینی ساختمان های اورژانس به جای كانكس، استفاده از آمبولانس های هوایی به منظور كاهش زمان رساندن بیمار به مركز درمانی و دسترسی به نقاط صعب العبور بسیار مورد تاكید است.
41 پایگاه اورژانس هوایی و اعزام مستقیم به اتاق عمل
دكتر پیرحسین كولیوند - رئیس سازمان اورژانس كشور در این باره به ایسنا می گوید: ۴۱ پایگاه اورژانس هوایی در كل كشور داریم كه تا كنون بالغ بر ۲۴هزار مصدوم را به مراكز درمانی اعزام كرده اند و ۶۵ درصد این ۲۴ هزار نفر، مستقیم به اتاق عمل اعزام شده اند و به دنبال راه اندازی پایگاه های اورژانس هوایی، در یكی از استان هایمان مرگ و میر مادران آبستن كاهش یافته و این خدمت توانسته جان خیلی از هموطنان را نجات داده و یا از عوارض بعدی جلوگیری كند.
وی همینطور می گوید: از این ۴۱ فروند آمبولانس هوایی حدودا ۱۰ فروند ملكی خود وزارت بهداشت است و بقیه با همكاری ارگان هایی مانند سپاه، هوانیروز و بخش خصوصی ارائه خدمت می كنند.
كولیوند ادامه می دهد: در توسعه پایگاه های اورژانس هوایی حدودا فاز اول برنامه هایمان تكمیل شده و در فاز دوم مقرر است كه تعداد پایگاه ها را به ۵۴ پایگاه برسانیم و برای فاز بعدی هم برنامه ریزی دقیقی انجام داده ایم.
رییس سازمان اورژانس كشور می گوید: كار دیگری كه برای استان های برف گیر و دارای یخ بندان انجام دادیم این است كه از خودروهای آمبولانس دو دیفرانسیل كمك گرفتیم و با كمك وزارتخانه توانستیم ۴۰۰ دستگاه آمبولانس دو دیفرانسیل بیاوریم و به مرور توزیع نماییم.
خبرنگار و دبیر خبر: زهرا روزبروزی
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب